Opis

 

Przewodnik audio

 

 

 

Miedniki Królewskie powstały przy jednym z najstarszych i największych traktów handlowych. Na trasie traktu często można napotkać miejsca pochówków – kurhany, wzgórza zamkowe i pozostałości starych grodzisk, które świadczą o tym, że historia tej arterii sięga początku pierwszego tysiąclecia n.e. Podróżując tym traktem, Litwini docierali do ziem Rusinów.

Niestety, brak źródeł historyczno-architektonicznych nie pozwala dokładnie ustalić, kiedy wybudowano zamek w Miednikach. Uważa się, że grodzisko i zamek powstały za czasów Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina, w I poł. XIV wieku. Po raz pierwszy źródła pisane wspominają o zamku w Miednikach pod koniec XIV wieku, w relacji opisującej jedną z wypraw krzyżackich.

Zamek wybudowany w otoczeniu najwyższych wzgórz na Litwie – Wysokiej Góry i Józefowej Góry – jest przykładem jednego z najlepiej utrzymanych zamków na terenie Litwy. Zachowały się tutaj najstarsze murowane elementy architektoniczne, które umożliwiają poczucie starej średniowiecznej atmosfery i wyobrażenie sobie, jak wówczas nasi przodkowie bronili się przed najeźdźcami.

Obecnie zamek w Miednikach jest po remoncie i zaprasza do zwiedzenia wyjątkowej ekspozycji stałej, urządzonej w głównej wieży zamkowej. Z jego platformy widokowej można podziwiać widoki Wysoczyzny Miednickiej. Poza tym, organizowane są tu różne imprezy, np. coroczne zawody na zamku w Miednikach, Dzień Muzyki i Obrzędów w Miednikach oraz konferencje i wystawy prac sztuk wizualnych – fotografii, grafiki, malarstwa. W sali konferencyjnej oraz na dziedzińcu zamkowym odbywają się zajęcia edukacyjne dla dzieci i dorosłych.

 

Architektura

Murowany zamek w Miednikach, zbudowany na planie czworokąta – to zespół elementów warownych, powiązanych w zamknięty obwód obronny. Jest największym tego typu zamkiem na Litwie oraz w centralno-wschodniej Europie. Zamek otacza podwójna fosa (napełniona wodą) oraz drewniana ściana. Łącznie z fosami powierzchnia zamku zajmuje teren 6,5 ha..

Zamek w Miednikach ma 4 wieże, a łączące je ściany z bramą i otworami strzelniczymi mają do 15 metrów wysokości i prawie 2 metry grubości. Główna wieża mieszkalna i obronna – zwana donżonem – ma około 30 metrów wysokości. Styl architektoniczny zamku jest prosty i nieskomplikowany, choć niełatwo odróżnić jego cechy wyróżniające się. Wystarczy spojrzeć na łagodne arki w bramie zamkowej i w oknach wieży. Styl ten można potraktować jako początki architektury gotyckiej na Litwie.

 

Wystawa

W jednym z najlepiej zachowanych zamków na Litwie znajdują się 4 sale wystawowe. W 5-cio piętrowej baszcie głównej można przybliżyć sobie historię Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego murowanymi zamkami, jak również obejrzeć wyjątkowe znaleziska archeologiczne. Goście mają możliwość zapoznania się z ówczesną bronią, działami, kamiennymi kulami artyleryjskimi i innymi militariami. Warto dodać, że w jednej z sal eksponowane są trofea myśliwskie oraz osobista kolekcja noży myśliwskich byłego prezydenta Litwy – Algirdasa Mykolasa Brazauskasa. 

Na najwyższym, piątym, piętrze znajduje się sala reprezentacyjna, z której można wejść na taras widokowy. Roztacza się z niej widok na okolice Wysoczyzny Miednickiej oraz dwa najwyższe wzgórza na Litwie – Wysoką Górę i Józefową Górę.  

 

Zawody na zamku w Miednikach

Co roku w ostatni weekend września na zamku odbywa się niecodzienny festiwal – „Zawody na Zamku w Miednikach”, podczas którego budowla jakby odżywa, gromadząc rycerzy, rzemieślników, artystów i wielu gości. Zamek jest wtedy pełen wrzawy, na gości czeka w nim mnóstwo rozrywek i zabaw, a samopoczucie poprawia dobra muzyka i tańce. Odbywają się turnieje rycerskie i na kopie, a rycerze z chęcią demonstrują swoje umiejętności.

Na dziedzińcu zamkowym odbywa się kiermasz, na którym swoje wyroby sprzedają miejscowi rzemieślnicy. Istnieje możliwość wyręczenia mistrza i własnoręcznego stworzenia jakiejś pamiątki lub pożytecznego narzędzia. Goście mogą pokrzepić się i odpocząć w karczmie na dziedzińcu zamku.

Podczas festiwalu na zamku w Miednikach wspominana jest jego przeszłość i znaczenie na tle historii Litwy. Nie pomija się też znanych osobistości i legend związanych z zamkiem. Dźwięki starodawnej muzyki, pieśni obrzędowe i dymy z ognisk tworzą wyjątkową średniowieczną atmosferę. 

 

Zajęcia edukacyjne

Na zamku w Miednikach odbywają się różne zajęcia edukacyjne, które są przeznaczone nie tylko dla uczniów, ale także dla dorosłych. Uczniom szkoły podstawowej proponuje się zajęcia o religii starożytnych Litwinów, podczas których można poznać starożytnych bogów i ich hierarchię, rolę książąt, kapłanów Kriwe, i wajdelotów w społeczności ludów bałtyckich. Uczestnicy innych zajęć dowiadują się natomiast o osobliwościach średniowiecznej architektury, ubioru i społeczeństwa.

Młodzież ze starszych klas ma możliwość pogłębienia wiedzy o historii pieniądza na świecie i na Litwie oraz o niuansach jego produkcji. Na dziedzińcu zamku odbywają się zajęcia na temat łuków i ich zastosowania, które zaciekawią nie tylko młodych, ale także dorosłych słuchaczy – zarówno w teorii, jak i praktyce.

Jak widać, na zamku w Miednikach można się wiele dowiedzieć i nauczyć. To na pewno niezapomniane doświadczenie!