Opis
.png) |
Troki przyciągają gości swoim wyjątkowym krajobrazem krainy jezior i średniowiecznym kompleksem zamkowym, który został przywrócony do życia w ubiegłym stuleciu. Zamek w Starych Trokach, zamek na półwyspie w Nowych Trokach i zamek na wyspie stanowią wizytówkę tego regionu, która odzwierciedla nie tylko spuściznę materialną (architektoniczną), ale także duchową, narodu litewskiego. W powstającym państwie Troki były bowiem jednym z najważniejszych centrów politycznych i wojskowych.
Zamek, zbudowany na przełomie XIV i XV wieku na jednej w wielu wysp na jeziorze Galwe, leży w bardzo strategicznym miejscu, otoczonym dookoła wodą. Co ciekawe, podczas budowy zamku, poziom wód w jeziorze był ponad 2 metry wyższy niż obecnie, a dzisiejsza jedna wyspa w przeszłości składała się z grupy trzech wysepek.
Prace budowlane rozpoczęto za panowania wielkiego księcia litewskiego Kiejstuta, a dokończył je jego syn Witold, który zmodyfikował oryginalny projekt, wzmacniając go i modernizując. W ten sposób powstał nowy gotycki zamek murowany, który łączył funkcje obronne i rezydencyjne. Witold Wielki w 1409 roku przeniósł tutaj stolicę kraju. To właśnie w tym miejscu przechowywano Metrykę Litewską oraz skarb państwa. Kamienny zamek, wykończony czerwoną cegłą, przez długie lata stanowił rezydencję książąt i centrum życia kulturalnego. Witold zmarł w nim 27 października 1430 roku.
Zamek na wyspie w Trokach składa się z prostych budowli bez zbędnych zdobień, które wyrażają najbardziej zaawansowane pomysły fortyfikacyjne XV wieku. Często nazywany skarbem architektury obronnej średniowiecza, był jedynym zamkiem wodnym we wschodniej Europie.
Na tym zamku na wyspie urzędowali wszyscy książęta Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dopiero Zygmunt August zerwał z tradycją i przeniósł się do zamku w Wilnie położonego u stóp Góry Giedymina.
W 1951 roku rozpoczęto archeologiczne prace badawcze na szeroką skalę, a w 1962 roku w odnowionym zamku urządzono Muzeum Historyczne w Trokach. Oprócz stałych wystaw, na dziedzińcu i na korytarzach zamku odbywają się zawsze jakieś wystawy, konferencje, festiwale muzyczne i spektakle. Już do tradycji należą takie imprezy, jak „Dni rzemiosła starodawnego” czy wieczory historyczne Uniwersytetu Witolda Wielkiego. Ponadto, dzieci oraz dorośli mogą skorzystać tu z różnych programów edukacyjnych. Jak za starych, dobrych czasów, na zamek na wyspie przybywają dystyngowani goście z zagranicy: królowie, prezydenci, ministrowie i ambasadorzy.
Muzeum w zamku na wyspie
Od 1962 roku w głównym korpusie zamku działa wystawa Muzeum Historycznego w Trokach, dzięki której zwiedzający mogą pospacerować po zamku i obejrzeć jego surowy wystrój wnętrz oraz mnóstwo ciekawych eksponatów. Goście mają również możliwość zapoznania się z wyjątkową historią miasta, jego zamku i tej ziemi. Dodatkowe 16 sal wystawowych otwarto w innej części zamku zwanej kazamatami – jest to rodzaj fortyfikacji chroniącej przed ogniem artyleryjskim. W salach po kazamatach można obejrzeć wiele kolekcji sztuki użytkowej: fajki, zegary, meble, porcelanę i wyroby ze szkła oraz kości. Wśród nich znajduje się dużo monet, medali, pradawnych map, trofeów myśliwskich i wiele innych ciekawostek z czasów średniowiecza. Obecnie w magazynach muzealnych zgromadzono prawie 400 tysięcy eksponatów!
Warto dodać, że w kaplicy Dominikanów, znajdującej się na terenie zamku na półwyspie w Trokach, w 2005 roku otwarto dla zwiedzających wystawę sztuki sakralnej.
Programy edukacyjne
Na terenie zamku na wyspie, w specjalnej salce pokazowej urządzonej w wieży obronnej, organizowane są różnorodne zajęcia praktyczne i teoretyczne dla dzieci i dorosłych. Udział w zajęciach umożliwia zapoznanie się z tematem z bliska, np. o średniowiecznej sztuce rycerskiej, inkwizycji, sprzęcie wojskowym, tajemnicach zwycięstw wojskowych, architekturze gotyckiej, czy niuansach heraldyki.
Co ciekawe, podczas zajęć z średniowiecznej sztuki wojennej uczestnicy nie tylko zapoznają się z materiałami audiowizualnymi o mieczach, kuszach i strzałach, ale także mogą dotknąć i przymierzyć zbroje, miecze i kusze. Ponadto, po uzgodnieniu, istnieje możliwość wypróbowania tych sprzętów i postrzelania z łuków oraz kuszy na tarasie zamkowym w obecności profesjonalnych instruktorów.
Jezioro Galwe, które otacza zamek na wyspie, obejmuje ponad 20 wysp! Uczestnicy zajęć edukacyjnych dowiadują się ciekawych faktów o jeziorze, jego wyspach i legendach związanych z jeziorem.
Dni rzemiosła starodawnego
W zamku na wyspie co roku odbywa się szczególne święto. Przez kilka dni każdego sierpnia odbywa się impreza, która przenosi uczestników w czasy średniowiecza i prezentuje pradawne rzemiosła. Festiwal wspomina jeden z pierwszych przywilejów, który został nadany pierwszemu cechowi rzemieślników złotników w Wilnie w 1495 roku przez księcia Aleksandra.
Mistrzowie jubilerzy prezentują swoje subtelne wyroby, które w tamtych czasach nosiły dworzanki i mężni rycerze. Podczas festiwalu demonstrowane są także inne rzemiosła: rzeźba w drewnie, introligatorstwo, kowalstwo, czy wytwarzanie archaicznych przyrządów do łowienia ryb. Ponadto, każdy może sam nauczyć się, jak np. zrobić koralik z kawałka sznurka, ubić masło, wycisnąć ser, odlać mosiądz.
Podczas festiwalu zawsze dużo się dzieje: występują błaźni, gości wita muzyka zespołów pieśni i tańca, rycerze przedstawiają pokazy walki, garncarze wypalają w piecach patelnie, w których mistrzowie kuchni przyrządzają placki i jajecznicę. Poza tym, można tu spróbować potrawy zwanej „ubagyne”,a nawet eliksiru młodości przygotowanego przez znawców pradawnej medycyny.
Święto Witolda Wielkiego
Wielki książę litewski Witold to, bez wątpienia, jeden z najbardziej znanych i zasłużonych ikon państwa. Jego chlubne zwycięstwo w bitwie pod Grunwaldem, rozszerzenie terytorium Wielkiego Księstwa od Bałtyku do Morza Czarnego i inne ważne osiągnięcia wpisały go w poczet najwybitniejszych postaci w historii państwa litewskiego.
Co roku 27 października – w rocznicę śmierci Witolda – na zamku organizowane są wieczory historyczne ku czci księcia. W dużym holu wspomina się przywódcę, który dożył sędziwego wieku i dążył do korony, a także jego otoczenie, ówczesną kulturę i inne tematy. Aby goście spędzili czas w miłej atmosferze, odbywa się koncert na żywo.
